مقدمه

هنر خوشنویسی یکی از هنرهای معتبر و مشهور در ایران است که همواره توسط هنردوستان و ایران شناسان، مورد تحسین قرار گرفته است. اهمیت این هنر در میان سایر هنرهای ایرانی به حدی است که برخی ادعا می‌کنند هنر ایرانی بدون خوشنویسی ناقص است! ایرانیان بیش از هر ملت دیگری از خوشنویسی و خطاطی به منظور غنی سازی و زیبا سازی ظروف سفالی، ظروف فلزی و بناهای تاریخی استفاده کرده اند.

جالب است بدانید که خوشنویسی در تمامی فرهنگ‌ها وجود دارد؛ اما در مشرق زمین و به ویژه در سرزمین‌های اسلامی و ایران، از اهمیت بسیار زیادی در میان سایر هنرهای بصری برخوردار است از دوران صفویه بسیار رواج پیدا کرده است. خوشنویسی با ابزارهای گوناگونی مانند قلم، خودکار، دوات قلم و سایر موارد صورت می‌گیرد و نیازمند تمرین بسیار با کمک سرمشق‌ها است. در ادامه این مطلب قصد داریم درباره تمرین خوشنویسی با خودکار صحبت کنیم. در انتها، چند نمونه سرمشق خوشنویسی با خودکار مبتدی و حرفه‌ای را مشاهده خواهید کرد.

درباره تمرین خوشنویسی با خودکار بیشتر بدانیم

تعادل میان اجزاء و عناصر حروف و همچنین تعادل میان قالب و محتوا هنری است که به نام خوشنویسی شناخته می‌شود. همان طور که گفتیم، از هنر خطاطی به منظور زیباسازی ظروف سفالی و بناهای تاریخی استفاده می‌شد. بیشتر کتاب‌های دست نویس ایرانی به ویژه قرآن کریم و مجموعه اشعار مشهور مانند شاهنامه، حافظ، بوستان و گلستان، خیام و… به دلیل هنر ظریف خوشنویسی به عنوان آثار گرانبهای ایرانی شناخته شده اند. این کتاب‌ها از نظر متخصصان در سراسر جهان دارای ارزش و اهمیت فوق العاده‌ای هستند.

در اهمیت این هنر همین بس که بدانید محتوای شصت درصد موزه‌های ایرانی شامل هنر خطاطی می‌شود. هنر خطاطی در ایران سابقه‌ای طولانی دارد. این تاریخ شامل مخالفت با نگارش در ایران و روند تکامل آن از دوران باستان تا دوره اسلامی و زمان اکنون است که در ادامه به صورت خلاصه به آن اشاره خواهیم کرد.

در ابتدا، بهتر است به لوحی اشاره کنیم که به خط هیروگلیف در بخش شمال غربی فلات ایران کشف شده است و طبق ادعای باستان شناسان، متعلق به دوره پیش از تاریخ می‌شود. این لوح نشان می‌دهد که ساکنان اولیه ایران دارای علائم و روش‌های توصیفی هستند. در سایر جستجوهای باستان شناسی در سیلاک و مارلیک، ظروف و مهر‌های استوانه‌ای حک شده بر روی ظروف، اولین نوشته‌های ایرانی هستند.

ممکن است از خود بپرسید ارتباط این لوح‌ها با خوش نویسی چیست؟ تاریخ همواره سرنخ‌هایی را برای ما فراهم می‌کند تا با کمک آن بتوانیم به عمق یک موضوع ورود پیدا کنیم. این لوح‌ها و نشانه‌های تالیفی، بیانگر هنر و خوش ذوقی ایرانیان از دیرباز است که امروزه به شکل خطاطی و خوش نویسی جلوه پیدا کرده است.

تاریخچه خوشنویسی در ایران

در دوره اسلامی، هنرمندان ایرانی به روش‌های مختلف الفبای عربی را برای زینت مساجد و بناهای مقدس استفاده می‌کردند. اگر مساجدی که به دست ایرانیان ساخته شده است را با سایر مساجد مقایسه کنید، می‌توانید از روی هنر خطاطی، به تفاوت فاحش آن‌ها پی ببرید. هنر خوشنویسی در این دوران با نگارش قرآن کریم، شاهنامه و کتب دیگر شکوفایی پیدا کرد و طی قرون بعدی به اوج رسید.

در دوره صفویه، خوشنویسان ایرانی انواع متفاوتی از نوشتار فارسی را اختراع کردند. هزاران لوح و دست نوشته جذاب در میان سایر آثار هنری خوشنویسی موجود است که با جستجو می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید.

نوشتن در سراسر جهان ابزاری برای درک متن تلقی می‌شود اما در ایران، نوشتن راهی برای تبدیل به یک هنر بصری قابل تحسین ساخته است. خوشنویسی در میان نمادها، حروف و عناصر هنری در نظر گرفته شده است که کلمه را تشکیل می‌دهد. سبک‌های مختلف خوشنویسی ایرانی شامل طلیق، نستعلیق، ثولت، رقا، توق، شکسته کوفی و متن‌های تزئینی می‌شود که در میان این ها، نستعلیق از شهرت بیشتری برخوردار است. هر یک از این خطوط تاریخ خواندنی و ویژه خود را دارد که توصیه می‌کنیم آن‌ها را از دست ندهید.

در حال حاضر علاقه‌مندان به هنر خوشنویسی امکان شرکت در کلاس‌های انجمن خوشنویسان ایران با استادان مرتبط با این رشته را دارند. برای شرکت در کلاس‌های انجمن خوشنویسان ایران باید به دفاتر این انجمن در محل سکونت خود مراجعه کنید. این کلاس‌ها اکنون با توجه به شیوع ویروس کرونا به صورت آنلاین برگزار می‌شوند اما در برخی از شهرها که اوضاع کرونا سبز است، کلاس خوشنویسی با خودکار به صورت حضوری نیز برگزار می‌گردد.

تمرین خوشنویسی با خودکار

بعد از گذراندن اصول ابتدایی و اولیه خوشنویسی، باید برای فراگیری بهتر این هنر تمرین کنید. تمرین خوشنویسی با خودکار، پایه و اساس خوشنویسی است تا قلم به خوبی به دستتان بنشیند و بتوانید آن را روی کاغذ حرکت دهید. سرمشق خوشنویسی با خودکار مبتدی و پیشرفته یکی از اصولی‌ترین اجزای هنر خوشنویسی است. سرمشق‌ها به شما کمک می‌‌کنند تا طبق الگو شروع به تمرین کنید.

تمرین خوشنویسی با خودکار در ابتدا از حروف تشکیل می‌شوند. شما باید یاد بگیرید که حروف را به صورت پیوسته و جدا بر روی کاغذ نگارش کنید. بعد از آن سرمشق خوشنویسی با خودکار کوتاه متشکل از دو یا سه حرف به شما داده می‌شود و شما باید مطابق با آن‌ها تمرین کنید. بعد از اینکه بر روی حروف و کلمات دو سه حرفی مهارت پیدا کردید، می‌توانید به سراغ سرمشق خوشنویسی با خودکار برای کلمات پیچیده‌تر با کلمات مرکب بروید. می‌توانید سرمشق خوشنویسی با خودکار مبتدی تا پیشرفته را در تصاویر زیر مشاهده کنید.

سرمشق خوشنویسی با خودکار مبتدی

پیشنهاد می‌شود که کودکان خود را از سنین پایین با این هنر آشنا کنید. خطاطی و آشنایی با هنر خوشنویسی در دوران تحصیل به خصوص در سنین پایین، منجر به بالا بردن تمرکز کودک و توانایی‌های نوشتاری او می‌گردد. اگر از ابتدا او را با دستخط زیبا و خوشنویسی آشنا کنید، تمرکز را در کودک خود افزایش خواهید داد. محققان اعتقاد دارند که دست خط بد در کاهش توانایی یادگیری و به دنبال آن کاهش اعتماد به نفس در دانش آموزان، تأثیر به‌سزایی خواهد داشت.

برای تشویق کودکان به یادگیری هنر خطاطی می‌توانید از سرمشق خوشنویسی با خودکار مبتدی بهره ببرید. همچنین کلاس‌های خوشنویسی آنلاین با خودکار متعددی در شهرهای گوناگون موجود است که شما می‌توانید از خدمات آن‌ها استفاده کنید.