نشان نوشتاری

آیا نشان نوشتاری پدیده ای نو در گرافیک است؟

نشان نوشتاری در ایران تاریخچه ای با قدمت دارد اما گسترش آن در زمان حال به علت آن است که دنیای طراحی تا حد زیادی از نشان های غیر نوشتاری مانند تصاویر و نماد ها اشباع شده است و این موضوع باعث شده ماندگاری این نشان ها کمتر و کمتر نیز بشود. اما در طرف مقابل نشان نوشتاری به علت خوانده شدن،تازگی و نفوذ کلمه ماندگاری بالایی پیدا کند و در ذهن ها اثری جاودانه بر جای بگذارد.

عامل مهم دیگرروی آوردن دوباره ی جامعه به نشان نوشتاری میتوان انقلاب اسلامی دانست که با بستری که برای جامعه فراهم آورده طبع و ذوق مردم نیز به سمت استفاده از ظرفیت های داخلی هنر  هدایت شده است.این تاثیر در رشد خوشنویسی،نقاشی خط و نشان های نوشتاری به وفور دیده می شود.

اما نشان‌های نوشتاری به دو بخش تقسیم میشوند در ادامه به توضیح این دو بخش میپردازیم.

انواع نشان نوشتاری:

همانطور که در ابتدا بحث گفتیم نشان ها به دو بخش تقسیم میشوند:

1.لوگو تایپ:

در لوگو تایپ از نام تجاری یا موسسه یا هر اسمی که بر اساس آن لوگو طراحی میشود استفاده میشود. این نوع از نشان نوشتاری در فارسی بیشتر از مونوگرام استفاده میشود.در لوگو تایپ حروف و اسم ها با استفاده از هنر طراحی تبدیل به تصاویری به یاد ماندنی میشود.در لوگو تایپ هنگام طراحی کلمات و تبدیل آنها به تصویر به معنای و اهداف کلمات نیز توجه میشود. در واقع لوگو طراحی شده باید مفهوم مورد نظر آن موسسه،شرکت یا محصول را منتقل کند.

2.مونوگرام:

مونو گرام در فارسی کاربرد کمتری دارد زیرا در این طراحی نشان نوشتاری از حروف اختصاری استفاده میشود و این مدل از طراحی بیشتر مناسب زبان هایی مثل لاتین است که حروف جدا از هم نوشته میشوند.

[caption id="attachment_5426" align="aligncenter" width="2560"] مونوگرام[/caption]

مزایای نشان نوشتاری:

مزایای زیادی را میتوان برای نشان نوشتاری نسبت به طراحی لوگو به صورت معمولی در نظر گرفت که در ادامه به دو مور آن اشاره میکنیم:

1.استفاده از ظرفیت های تصویری حروف الفبا در القای یک مفهوم:استفاده از هنر طراحی و تلفیق آن باعث شده نشان نوشتاری هم دیدنی باشد و هم خواندنی.

2.خوانا بودن به دلیل استفاده از حروف الفبا در طراحی.

نشان نوشتاری همان خوشنویسی است:

شاید برای کسانی که به صورت کامل با نشان نوشتاری آشنایی نداشته باشند این تصور به وجود بیاید که نشان نوشتاری همان خوشنویسی است در صورتی که خوشنویسی را میتوان جزوی از مراحل نشان نوشتاری دانست. در طراحی نشان نوشتاری میتوان از هنر خوشنویسی نیز بهره جست و با اعمال تغیراتی در طراحی این نوشته یک لوگو خوب را طراحی کرد. استفاده از ظرفیت خوشنویسی در نشان نوشتاری‌های فارسی باعث تنوع در طراحی لوگو تایپ ها شده است.

در واقع میتوانیم اینگونه بگوییم که نشان نوشتاری بر اساس زیبایی خط طراحی میشود اما همیشه متکی به هنر خوشنویسی نیست در واقعا طراحی حروف در نشان نوشتاری به دنبال شکل دادن به حروف به صورتی است که معنا و مفهوم خاصی را به بیننده منتقل سازد در صورتی که هنر خوشنویسی فقط به دنبال زیباتر نشان دادن کلمات بدون توجه به معنا و مفهوم آنها است در واقع حروف در خوشنویسی با توجه به قواعد هندسی و زیبایی شناسی نگارش میشوند .تفاوت نشان نوشتاری با خوشنویسی گاهی تا جایی پیش میرود که یک لوگوتایپ یا نشان نوشتاری ممکن است کاملا از لحاظ خوشنویسی غلط باشد.

با تمام تفاصیل موجود در نشان نوشتاری فارسی به علت تعدد و تنوع خطوط خوشنویسی و زیبایی این خطوط در لوگو تایپ میتوان از آنها بهره جست اما نباید خود را به این خطوط و یا قواعد آنها محدود کرد.

 دوره نشان نوشتاری مکتب مهر:

این دوره دارای نوزده بخش برگزار میشود. و استاد کشاورز مبنا و اصول نشان نوشتاری به صورت کامل در این دوره آموزش داده شده است.علاقه‌مندان به این رشته میتوانند در سطح مبتدی و متوسط در این دوره شرکت نمایند و اصول اولیه نشان نوشتاری را زیر نظر استادی با تجربه بیاموزند.

این دوره در سیزده بخش برای علاقه مندان آماده شده است که سر فصل های آن به شرح زیر است:

درس اول:

تعریف نشان نوشتاری

دوم:

سابقه نشان نوشتاری

درس سوم:

تایپو گرافی (خط نگاره)

درس چهارم:

نشان نوشتاری و تایپو گرافی

درس پنجم:

نشان نوشتاری با حروف و اعداد

درس ششم:

نشان نوشتاری با کلمه

درس هفتم:

نشان نوشتاری با عبارت

درس هشتم:

نشان نوشتاری مصور (ترکیبی)

درس نهم:

نشان نوشتاری مصور (الصاقی)

درس دهم:

نشان شمایلی

درس یازدهم:

نشان نوشتاری با خوشنویسی خط های نستعلیق_شکسته_ثلث_نسخ

درس دوازدهم:

نشان نوشتاری با خط کوفی

درس سیزدهم:

نشان نوشتاری با حروف ماشینی

درس چهاردهم:

نشان نوشتاری با حروف ابداعی_هندسی_دست آزاد

درس پانزدهم:

مراحل طراحی نشان نوشتاری

درس شانزدهم:

نمونه هایی از مراحل طراحی نشان نوشتاری

درس هفدهم:

مبانی طراحی نشان نوشتاری

درس هجدهم:

جدول بندی (طراحی گرید)

درس نوزدهم:

ویژگی ها و عوامل زیبایی در نشان نوشتاری

مدرس دوره نشان نوشتاری مکتب مهر:

استاد محمدعلی کشاورز مدرس دوره نشان نوشتاری مکتب مهر از هنرمندان برجسته گرافیک کشور هستند.استاد کشاورز دارای مدرک کارشناسی هنر‌های چاپی و نگارش از دانشکده هنرهای تزیینی دانشگاه هنر هستند.

از فعالیت های ایشان میتوان به تالیف کتب در زمینه آموزش هنرهای تجسمی از جمله کتاب نشان نوشتاری اشاره کرد. ایشان با تالیف این کتاب ارزشمند خلق نشان نوشتاری به صورت مبنایی،اصولی و جامع در اخیار هنرآموزان قرار داده اند.

استاد کشاورز همچنین داواری دوسالانه گرافیک و تصویر سازی را نیز بر عهده داشته اند.