گویندگی(مقدماتی)
مکتب مهر با برگزاری دوره گویندگی برای علاقهمندان به این رشته این امکان را فراهم آورده است که به صورت غیر حضوری و آنلاین با اصول و مبانی گویندگی آشنا شوند.
این دوره به صورت آنلاین و در ده بخش برگزار میگردد.
مدرس این دوره استاد مهدی طهماسبی از هنرمندان برجستهی رشته گویندگی در ایران میباشند.
«گویندگی» به ویژه در عصر تکنولوژی جایگاه ویژه ای دارد.
پادکستها، کتاب های صوتی، رادیوهای اینترنتی، کانالهای تلگرامی و… همه و همه به هنر گویندگی نیازمند هستند.
لازمهی شروع گویندگی، پیدا کردن چهار نکته اساسی در خودتان است:
– صدای دلنشین
– حنجرهی قوی
– سوادِ خوانش
– شناختِ لحن درست
که همه این موارد کاملاً اکتسابی و آموختنی هستند. و با شرکت در دوره های آموزشی و تکرار و تمرین به مهارت لازم می رسید.
عوامل دیگری مانند حضور ذهن ( خصوصا در برنامههای زنده)، شناخت تئوری موسیقی (چرا فکر میکنید این موضوع مختص خوانندههاست؟) و… نیز در امر گویندگی مؤثرند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
تقویت حنجره:
منظور از حنجرهی و صداى قوى، صداى بلند يا توان فرياد زدن نيست! بلکه حنجره و صدايى است که داراى بنیهای بالا و قدرتى باشد که بعد از اجراى يک برنامه، توانايى خود را از دست ندهد و بهاصطلاح «زود نگيرد».
بعضىها صداى پرطنين، پرحجم و بلندی دارند اما پس از مدتى کار کشيدن از حنجره، تارهاى صوتىشان از کار میافتد و توان انجام فعاليت بيشتر سلب میشود؛ برعکس افرادى نيز هستند که صداى کمحجم و نازکى دارند اما حنجرهی آنها از قدرت خوبى برخوردار است و تارهاى صوتىشان زود از کار نمیافتد.
مهم اين است که يک گوینده بتواند از ابتداى تا انتهاى یک برنامه را عهدهدار شود و قدرت انجام يک برنامه کامل را داشته باشد، البته این اتفاق هم همانطور که گفتیم به تکرار و تمرین نیاز دارد و بعد از سالها کار کردن حاصل میشود.
بالا رفتن کيفيت صدا، رابطه مستقيم با کیفیت تنفس دارد و تنفس صحيح صدا را دلنشینتر میکند.
از سوی دیگر تارهاى صوتى که صدا را توليد میکنند، چند عضلهی ضعيف و کوچکاند. و از آنجا که عضلات را میتوان با ورزش قویتر کرد، بايد با ورزش دادنِ عضلات گلو و حنجره، صدا را قوی کنیم تا ديرتر توان خود را از دست بدهند. دقيقاً مثل يک بدنساز که با استفاده از دمبلهای سبک و سنگين عضلات شانه و بازوى خود را قوى میکند تا بعد از مدتى بتواند وزنه سنگينی را بلند کند یک گویندگی هم باید به تقویت عضلات گلو و حنجره خود بپردازد.
درواقع ورزشِ عضلاتِ بازو، دمبل زدن و ورزشِ عضلاتِ حنجره، خواندن است.
یک تمرین برای قوی شدن صدا:
- با آرامش در محلى ساکت و آرام بنشينيد و عضلات را شُل کنيد
- نفس عميقى کشيده و در پایینترین پرده، حرف «آ» را به صورت ممتد و کشيده ادا نماييد و آنقدر ادامه دهيد تا بازدم شما تمام شود.
- دوباره ریهها را تا جايى که امکان دارد، از هوا پر کنيد و در حالت بازدم به صورت کشيده بگوييد «آ».
- اين کار را تا پنج دقيقه بهطور مداوم تکرار کنید.
- وقتی حس کرديد حنجره شما خوب گرم شده است، حرف «آ» را در يک پرده بالاتر، با همان کيفيت اجرا کنيد.
اين کار را همینطور پرده به پرده ادامه داده و بالا رويد و بههیچوجهعجله نکنید. بايد با حوصله اين کار را به انجام رساند چون تمام پختگى صدا و قوت آن بستگى به تمرين در پردههای پايين دارد.اگر در بين تمرين، هنگام بالا بردن پرده بعدى احساس خارش يا سوزش يا سرفه کرديد، بدانيد که عجله کردهاید!
بعد از این تمرین حنجره شما به خوبى گرم شده است و حالا میتوانيد با تمام قدرت، يک بيت شعر را با « ششدانگ صدا» بخوانيد، بدون اينکه آسيبى به حنجره شما برسد.
این تمرین باید حداقل یک تا دوماه بهطور مستمر و همه روزه انجام شود تا صدا براى آغاز کار، صيقل بخورد و از حالت «نخراشيدگى» بيرون بیايد.
تمرين پُرحجم کردن صدا :
پس از تمرينات قوىسازى صدا، نوبت به پُرحجم کردن و پُرطنين کردن آن میرسد. يعنى وقتى يک خواننده در يک اتاق معمولى میخواند، صداى او بر فضاى اتاق احاطه کامل داشته باشد و از هر سمت و سويى بهطور مستقيم و یکنواخت شنيده شود. اين خصوصيات يک صداى پرطنين است که در اصطلاح، اين صدا را «زنگدار» میگويند.
البته هر نوع گرفتگى در صدا، مذموم نيست بلکه بعضى وقتها به محزون بودن آن میافزاید اما صدايى با اين کيفيت، قابليت کمترى براى مانور دادن و تحرير زدن دارد. براى زنگدار شدن صدا به تمرينات زیر توجه کنيد:
- در حالتى راحت بنشينيد و عضلات را رها کرده و کلماتى از قبيل ((مَنگ، هَنگ، زَنگ،…)) که به «نْگ» ختم میشوند با آهنگى تودماغى با مسدود کردن دهان با زبان و کشيدگى، اجرا کنید.
- يک شعر بيست بيتى را با نازکترین آهنگى که میتوانيد بخوانيد و وقتیکه گلویتان خسته شد، پس از چند دقيقه استراحت دوباره از نو آغاز کنيد.
- حرف ((ر)) را به صورت مشدّد و مستمر و کشيده ((ررر…)) ادا کنيد.
پرطنين شدن صدا، با تنفس رابطه مستقيم دارد.
دوره گویندگی مکتب مهر:
این دوره برای کسانی به رشته گویندگی علاقهمند هستند و میخواهند این رشته را به صورت اصولی و پایه ای بیاموزند از سطح مبتدی تا متوسط مناسب میباشد.در این دوره استاد طهماسبی به تمام اصول گویندگی به صورت پایهای میپردازد و تجربیات خود را در اختیار هنرآموزان قرار میدهد.
این دوره دارای ده بخش است که سرفصلهای آن به شرح زیر است:
درس اول:
تعریف گوینده و گویندگی
درس دوم:
انضباط
درس سوم:
دلایل تنش و رفع آن
درس چهارم:
تمرین های گویندگی
درس پنجم:
تنفس
درس ششم:
تمرینات تنفسی
درس هفتم:
تمرین لحن
درس هشتم:
علائم نگارشی
درس نهم:
باید های گویندگی
درس دهم:
اندام های تنفسی
مدرس دوره گویندگی مکتب مهر:
استاد مهدی طهماسبی از هنرمندان با تجربه و خوش آوازه گویندگی و نمایش رادیویی کشور است که مدرک کارشناسی نمایش و کارشناسی ارشد پژوهش هنر را در اختیار دارد. از دیگر فعالیت های استاد طهماسبی که تدریس دوره گویندگی مکتب مهر را بر عهده دارند میتوان به گویندگی و مجریگری در رادیو ایران اشاره کرد،همچنین استاد طهماسبی به تدریس در دانشگاه فرهنگ و هنر و نویسندگی و کارگردانی نمایشهای رادیویی نیز مشغول میباشند.