مقدمه
عکاسی، هنری است که در این روزگار، همه عاشقانه آن را دوست دارند. دلیل این علاقه هم کالا واضح است؛ چه کسی بدش می‌آید از اینکه در شبکه‌های اجتماعی خوب و زیبا دیده شود؟ حتی بالاتر از آن، چه کسی دوست ندارد هر لحظه خاطراتش را با عزیزانش ثبت کند؟ هر میهمانی و دورهمی و گردشی، اگر با عکس گرفتن همراه نباشد، اصلا به آدم نمی‌چسبد؛ گویی که یک چیز کامل نیست و هنوز نقصانی وجود دارد. قدیم‌الایام، زمانی که گوشی هوشمند هنوز اینقدر باب نبود، عکاسی و ثبت خاطرات شاید کار حضرت فیل به نظر می‌رسید. امروزه اما هر کسی دست در جیبش کند، یک گوشی موبایل بیرون می‌آورد که دوربینش کیفیتی خیره‌کننده دارد. هر کسی که اراده کند، می‌تواند عکس‌های خوب و باکیفیت بگیرد پرتره‌هایی ثبت کند که با واقعیت مو نمی‌زنند. اما هنوز هم یک جای کار می‌لنگد، چراکه آموزش عکاسی پرتره با موبایل، فوت و فن خاص خودش را دارد.
بعد از این همه آسمان و ریسمان بافتن، خود پیداست که موضوع مقاله‌ی امروز، قرار است چه چیزی باشد. با وجود تمام توصیفاتی که در بالا داشتیم، آموزش عکاسی پرتره با موبایل، بدون شک خواست و علاقه‌ی خیلی‌هاست؛ از طرف دیگر، این نوع عکاسی یکی از محبوب‌ترین شاخه‌های آموزش عکاسی با موبایل نیز به حساب می‌آید. در این مقاله می‌خواهیم از صفر تا صد عکاسی پرتره که با موبایل ثبت می‌شود را به شما آموزش دهیم. از اصول انتخاب بک‌گراند خواهیم گفت و از نورپردازی صحبت خواهیم کرد. به علاوه، از ژشت‌گیری سوژه هم برایتان حرف خواهیم زد و قوانین کادربندی صحیح و انتخاب زوایای مختلف را نیز به شما آموزش خواهیم داد؛ با ما همراه باشید.
مزایای عکاسی پرتره با موبایل
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم، کمتر کسی پیدا می‌شود که عکس گرفتن بی‌علاقه باشد. همه دوست دارند از خودشان عکس خوب داشته باشند؛ گویی که این عکس خوب، اعتماد به نفس آدم را بالا برده و حس بهتری به ما می‌دهد. به علاوه، مردم برای کسی که کارش را بلد باشد و حرفه‌ای عکس بگیرد، برای یک عکاس خوب، سر و دست می‌شکانند.
اما چرا عکاسی پرتره با موبایل تا این حد طرفدار دارد؟ مزایای این نوع عکاسی چیست که در این چند سال اخیر اینقدر طرفدار پیدا کرده است؟ بگذارید مسئله را اینطور باز کنیم؛ چهار عامل مهم در این میان دخیل است:
- اول، بسیاری از افراد نه توان خرید دوربین حرفه‌ای DSLR را دارند، نه دانش استفاده از آن را،
- دوم، عکاسی خوب و حرفه‌ای به همین راحتی‌ها پیدا نمی‌شود،
- سوم، هزینه‌های رفتن به آتلیه و چاپ عکس، گاها اصلا اقتصادی نخواهد بود،
- و چهارم، آموزش عکاسی پرتره با موبایل آسان است و همه هم از پس آن بر می‌آیند.
عکس پرتره چیست؟
قبل از اینکه به سراغ آموزش عکاسی پرتره با موبایل برویم، ابتدا باید بدانیم که عکس پرتره چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. عکاسی پرتره، یکی از مهم‌ترین و البته متداول‌ترین زیرشاخه‌های عکاسی است که هم به صورت حرفه‌ای، و هم به وسیله‌ی موبایل، انجام می‌شود.
سوژه در عکاسی پرتره، انسان است، در نتیجه تمرکز و توجه اصلی عکس نیز ثبت چهره‌ی انسان است. باقی موضوعات نیز، مسائل فرعی تلقی خواهند شد. از روزگاران قدیم، پرتره همیشه راهی بوده است برای ثبت چهره‌ی افراد مشهور؛ نقاشی‌های بسیاری موجودند که پرتره‌ی اشخاص را ثبت کرده‌اند. در این روزگار اما، آن راه ادامه پیدا کرده و با دوربین‌های عکاسی، دوچندان شده است.
نه تنها با دوربین‌های حرفه‌ای، بلکه با دوربین گوشی‌های موبایل هم می‌توان پرتره‌های باکیفیتی را ثبت نمود. به همین دلیل است که ما موضوع مقاله‌ی امروز را، عکاسی پرتره با موبایل قرار داده‌ایم، زیرا همه علاقه‌مندان به آن بسیارند، هم طبق ادعایی که داشتیم، با یادگیری چند اصول ساده می‌توان مثل حرفه‌ای‌ها عکاسی کرد. در ادامه، همین اصول را به شما معرفی کرده و توضیحی مفصل از آن، به شما ارائه خواهیم داد.
اصل اول، پس زمینه (Background)
انتخاب یک پس زمینه مناسب، موضوعی است که تماما به سلیقه‌ی شما، به عنوان سوژه، و سلیقه‌ی عکاس، بستگی دارد. البته در آموزش عکاسی پرتره با موبایل، همواره توصیه بر این است که برای داشتن یک عکس بهتر و حرفه‌ای‌تر، در انتخاب پس زمیته‌ی عکس، دقت کنید و وسواس بیشتری به خرج دهید. انتخاب پس زمینه و نورپردازی عکس، رابطه‌ی مستقیمی با هم دارند؛ پس زمینه‌ی شما هر چیزی که باشد، چه پرده‌ی سفید، چه دیوار آجری، چه طبیعت و چه برج ایفل، نورپردازی عکس نیز باید با توجه به همان تنظیم شود.
در اصول عکاسی پرتره با موبایل، به هنگام انتخاب پس زمینه، دقت کنید که:
- پس زمینه و نوردهی، طبیعی جلوه کنند و جوری باشند که عکس، حالت تصنعی به خودش نگیرد.
- به طور مثال، پس زمینه‌هایی که رنگ بیشتری داشته باشند، طبیعی‌تری هستند.
- پس‌زمینه‌های تک رنگ، جلوه‌ی تصنعی به عکس پرتره می‌دهند و تنظیمات نور نیز در آن سخت‌تر است.
- اگر پس زمینه‌ی شما ساختمان، نماهای شهری، طبیعت و… است، با نورپردازی صحیح، تمرکز را روی سوژه قرار دهید.
- پس زمینه‌های آجری یا نرده، بخاطر خطوطشان، به بیشتر و بهتر دیده شدن سوژه کمک می‌کنند.
- سعی کنید به هنگام عکاسی پرتره با موبایل، اندکی بیشتر از حد معمول به سوژه نزدیک شوید.
اصل دوم؛ نورپردازی (lighting)
نورپردازی به خودی خود شاید مهم‌ترین رکن در عکاسی باشد، اما صحبت از آموزش عکاسی پرتره با موبایل که به میان بیاید، اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود. چراکه به هنگام عکاسی با موبایل، از آنجایی که به سیستم‌های پیشرفته‌ی نورپردازی دسترسی نداریم، باید دقت بیشتری در تنظیم نور به خرج دهیم. به علاوه، به اعتقاد بسیاری از متخصصان این رشته، کار یک عکاس حرفه‌ای و یک عکاس تازه‌کار را به راحتی می‌توان از روی نورپردازی عکس تشخیص داد.
به هنگام عکاسی پرتره با موبایل، باید حسابی حواستان را به نور جمع کنید؛ همانطور که گفتیم، در عکس‌های پرتره‌ای که با موبایل ثبت می‌شوند، اصل بر طبیعی جلوه کردن است. به همین دلیل، توصیه می‌شود که چنین عکس‌هایی در نور طبیعی بیرون از خانه ثبت نمایید.
در زمان عکاسی پرتره با موبایل، این نکات را برای نورپردازی به خاطر بسپارید:
- نورپردازی را طوری تنظیم کنید که بین سوژه و پس زمینه، نوعی تضاد ایجاد شود.
- نورپردازی باید به گونه‌ای باشد که تمرکز اصلی عکس را، روی سوژه منعطف کند.
- به هنگام عکاسی در فضای بیرونی، سعی کنید نور نه کم باشد، نه زیاد.
- به دلیل زاویه‌ی تابش نور، عکسبرداری پرتره با موبایل به هنگام ظهر، اصلا توصیه نمی‌شود.
- قرار گرفتن سوژه در نور غیر مستقیم یا سایه، بهترین نورپردازی را ایجاد خواهد کرد.
- استفاده از یک رفلکتور به هنگام عکاسی پرتره با موبایل، کمک شایانی به بهتر دیده شدن سوژه می‌کند.
- به طور کلی سعی کنید از نور فلاش استفاده نکنید، اما در مواقعی با تنظیم درست، فلش هم می‌تواند کمک خوبی باشد.
اصل سوم؛ ژست سوژه (Posing)
هر اندازه هم که به نورپردازی و پس زمینه و کادربندی دقت کنید، اگر ژست سوژه را نادیده بگیرید، انگاری که عکس شما را، احمد پنج ساله از تهران ثبت کرده است! به هنگام آموزش عکاسی پرتره با موبایل، یکی از کلیدی‌ترین نکاتی که همواره مطرح می‌شود، توجه به ژست سوژه است. یک عکاس خوب، عکاسی است که بتواند با صبر و حوصله و البته با چاشنی خلاقیت، پوزیشن‌ها و ژست‌های مختلفی را به شما پیشنهاد کند و البته در مقام عمل نیز آن‌ها را به خوبی پیاده کند. به هنگام عکاسی پرتره با موبایل، نکات زیر را برای تنظیم ژست سوژه، به یاد داشته باشید:
- به عنوان یک عکاس، سعی کنید با سوژه ارتباط برقرار کرده و محیطی امن و صمیمی ایجاد نمایید.
- هدف خود را از عکاسی پرتره مشخص کنید، عکسی که می‌گیرید قرار است کجا و چگونه منتشر شود؟
- برای ژست گرفتن به سوژه کمک کنید، تجسمات ذهنی خود را روی سوژه پیاده کنید.
- بهترین ژست‌ها هنگام عکاسی پرتره با موبایل، ژست‌های طبیعی و راحت هستند.
اصل چهارم؛ کادربندی (Framing)
از دیگر اصولی که به هنگام آموزش عکاسی پرتره با موبایل به آن اهمیت زیادی داده می‌شود، توجه به کادربندی است. کادربندی در حقیقت بستری که در آن، پس زمینه، نورپردازی و زاویه‌بندی، در هم آمیخته می‌شوند. اگر کادربندی دقیق، اصولی و حرفه‌ای انجام شود، نتیجه‌ی نهایی بسیار هنرمندانه و خلاقانه خواهد شد.
به هنگام کادربندی، می‌توان از تکنیک‌های بسیاری استفاده نمود. یکی از همین تکنیک‌ها، به کارگیری خطوط هدایت‌کننده، و گرافیک نقطه‌ای، خطی و صفحه‌ای است. خطوط هدایت‌کننده یا همان «Leading lines»، در اصل وظیفه معطوف کردن تمرکز و توجه به سوژه را، بر عهده دارند. از آنجایی که تمرکز اصلی عکاسی پرتره با موبایل، نشان دادن سوژه به بهترین شکل ممکن است، لذا توجه به کادربندی و این خطوط نیز از اوجب واجبات است.
به هنگام کادربندی در عکاسی پرتره به موبایل، نکات زیر در بهبود کیفیت عکس، نقش بسزایی خواهد داشت:
- خطوط و کادربندی، مفاهیم پنهان بسیاری را به مخاطب منتقل می‌کنند.
- خطوط و کادربندی عمودی، معمولا بیانگر احساسات قدرتمند، نظیر بلندپروازی، رشد و… است.
- خطوط افقی، بیشتر احساسات آرامش، ثبات و سکون را به مخاطب انتقال می‌دهد.
- به هنگام کادربندی، سعی کنید به جای قرار دادن سوژه در مرکز تصویر، او را به یک سوم بالایی یا پایینی تصویر جابه‌جا کنید.
- نگاه سوژه به دوربین نیز، بیانگر احساسات متفاوت است و مفاهیم مختلفی را ابراز می‌کند.
اصل پنجم؛ زاویه‌بندی (Angles)
محال است که به هنگام آموزش عکاسی پرتره با موبایل، به زاویه‌بندی و استفاده از زوایای مختلف، توجه نشود. در اصل، یکی از مهم‌ترین اصول عکاسی پرتره، آن هم با موبایل، زاویه‌بندی است. استفاده از دوربین موبایل در عکاسی به سبک پرتره، این امکان را به عکاس می‌دهد تصاویری خلق کند که شاید با استفاده از دوربین‌های حرفه‌ای DSLR و یا در محیط آتلیه، هرگز موفق به ثبتشان نمی‌شد.
با استفاده گوشی موبایل در این نوع عکاسی، دست شما حسابی باز است، شما به عنوان یک عکاس آزاد خواهید بود که از هر زاویه‌ای که فکر می‌کند به بهتر دیده شدن سوژه کمک می‌کند، عکسبرداری کنید. می‌توانید از هر زاویه‌ی ناممکن، از سوژه عکس بگیرید و حسابی این طرف و آن طرف بزنید، تا بتوانید بهترین عکس‌ها را بگیرید.
به هنگام زاویه‌بندی در عکاسی پرتره با موبایل، نکات زیر را هم در نظر داشته باشید:
- ذهنتان را باز کنید، زوایایی را تصور کنید که تا به حال از آن‌ها استفاده نکرده‌اید.
- خودتان را به سر و یا شانه‌ی سوژه محدود نکنید، فراتر بیندیشید.
- توجه به نورپردازی و کادربندی را از قلم نیندازید.
عکاسی پرتره در حالت بوکه (Bokeh Effect)
یکی دیگر از مسائلی که در هنگام آموزش عکاسی پرتره با موبایل مطرح می‌شود، عکسبرداری در حالت بوکه است. حالت بوکه افکتی است که در آن، فوکوس و وضوح اصلی عکس بر روی سوژه بوده و پس زمینه تار و مات است. سوژه همیشه در حالت شفاف است، اما پس زمینه همواره غیرواضح بوده و ممکن است به کلی رنگ متفاوتی با سوژه داشته باشد. در اصطلاح تخصصی، به قسمتی ار تصویر که روی آن فوکوس نشده (پس زمینه) ، بوکه گفته می‌شود.
وقتی که می‌خواهید در عکاسی پرتره با موبایل، از حالت بوکه استفاده کنید، در اصل بر همان فلسفه‌ی اساسی عکس پرتره صحه گذاشته‌اید:
- اول، تمرکز و توجه اصلی عکس را بر روی سوژه قرار داده‌اید،
- دوم، طبیعی بودن عکس را حفظ کرده‌اید.
البته باید توجه داشت که عکاسی پرتره در حالت بوکه، با تمام گوشی‌های هوشمند امکان‌پذیر نیست. یعنی اینکه نمی‌توان حالت بوکه را به هنگام عکاسی پرتره با موبایل، به راحتی عملی کرد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، شمار موبایل‌هایی که از این قابلیت بهره می‌برند، در حال افزایش است، اما باز هم بد نیست که قبل از عکسبرداری، سری به اپلیکیشن موبایل خود بزنید.
جمع بندی و نتیجه گیری
امروزه با فراگیر شدن تلفن‌های هوشمند، عکاسی پرتره با موبایل نیز افزایش یافته است. عکاسی پرتره به کمک موبایل، مزایای زیادی دارد؛ از جمله اینکه یادگیری اصول آن بسیار ساده است و البته بسیار اقتصادی و کم‌هزینه است. هر کسی می‌تواند با یادگیری قوانین مربوط به این نوع عکاسی، عکس‌های حرفه‌ای و باکیفیتی را خلق نماید.
این نوع عکاسی آنقدر محبوب شده که حتی کلاس‌هایی مبنی بر آموزش عکاسی پرتره با موبایل نیز هم در بسیاری از نقاط تشکیل می‌شوند. به هنگام عکاسی پرتره به کمک موبایل، باید به نورپردازی، پس زمینه، کادربندی و خطوط، ژست سوژه و زوایه‌بندی، دقت وافری به خرج داد.
